رابطه ناامنی در رسانه و فساد در جامعه

نلسون ماندلا عبارتی دارد در توصیف امنیت. او می گوید “امنیت تنها به معنی عدم جنگ در کشور نیست. امنیت حقیقی یعنی تمام افراد جامعه بدون توجه به نژاد، دین، طبقه، جنسیت و پایگاه اجتماعی ازحقوق یکسان برای رشد برخوردار باشند.” به عبارتی ساده تر، سخن ماندلا در تعریف امنیت به این معنی است که اگر فعالیت من بعنوان روزنامه نگار در کشورم مختل شود و از حقوق یکسان برای رشد برخوردار نباشم گرفتار ناامنی شده ام.

حالا سازمان گزارشگران بدون مرز نیز ،گزارشی را منتشر کرده است که ایران در آن گرفتار بالاترین اختلال در فعالیت روزنامه نگاری است. سازمان گزارشگران بدون مرز گفته “روزنامه‌نگاری در بیش از ۱۳۰ کشور جهان به طور کامل یا نسبی مختل شده است. در رده بندی این سازمان از ۱۸۰ کشور، ایران در رده ۱۷۴ و افغانستان در رده ۱۲۲ قرار دارد.”

هر سال که به روز خبرنگار نزدیک می شویم، غصه می خوریم که چرا فعالیت روزنامه نگاری در جامعه ما اینقدر محدود کننده است و به قول عباس عبدی یادمان به سخن دکتر نمک دوست می آید که می گفت “اگر می خواهید به اوضاع واقعی یک جامعه پی ببرید به احوالات رسانه ای آن دقت کنید.”

چرا هنوز بخش هایی از قدرت در نظام جمهوری اسلامی به فعالیت آزاد و بدون اخلال رسانه‌ای باور ندارند و نمی خواهند بپذیرند که برای رسیدن به رشد و توسعه و مبارزه با فساد، نظام آزاد رسانه ای یک ضرورت است.

حالا که پذیرفته ایم ساختار جامعه ایران گرفتار فساد است؛ چرا از رسانه ها بعنوان نورافکنی بر روی این فساد و پیدا شدن زوایای تاریک آن استفاده نمی شود؟ بدون ابزار رسانه ای نمی توان مافیای قدرت را پاسخگو کرد و از فساد پرده برداشت.

آیا شما راه کم هزینه تری را برای مبارزه با فساد می شناسید؟ شک نکنید اگر فقدان نظارت موثر سبب شده است که فساد در بیشتر سطوح دیده شود، به خاطر ناامنی رسانه ای و نداشتن رسانه های قدرتمند است. در حقیقت رابطه میان فساد در جامعه با ناامنی روزنامه نگاران یک رابطه ای قابل اعتناء و بسیار معنادار است.

امنیت رسانه ای یعنی اینکه تمام اتحادیه اروپا یک کشور را به خاطر فرود اجباری یک هواپیما و بازداشت یک خبرنگار تحریم هوایی می کند. کشورهای عضو اتحادیه اروپا عبور هواپیماهای بلاروس را از حریم‌ هوایی خود ممنوع کردند و از شرکت های هوایی این اتحادیه هم خواستند از حریم هوایی بلاروس عبور نکنند. تحریم های اتحادیه اروپا بعد از آن صورت گرفت که دولت بلاروس یک هواپیمای مسافری عبوری از این کشور را با هشدار دروغ بمب گذاری مجبور به فرود کرد و سپس یک خبرنگار مخالف بلاروسی را که در این پرواز حضور داشت، بازداشت کرد.

برای رسیدن به این مهم باید از روزنامه نگاران حمایت بیشتری کرد و امنیت آنها را نیز تضمین شود. باید اهمیت رسانه ها برای جامعه و حاکمیت را تا سطحی بالا برد که همگان بپذیرند اگر آب و هوا برای ادامه حیات یک ضرورت انکار ناپذیر است در مورد کارکرد رسانه نیز همین موضوع به صورت دقیق مصداق دارد.